ศ.ดร.ประเสริฐ ณ นคร ถึงแก่อนิจกรรมแล้วด้วยโรคชรา ณ บ้านพักซอยท่านผู้หญิงพหล ถนนงามวงศ์วาน กรุงเทพฯ หลังจากที่ผ่านวันครบรอบวันเกิด 100 ปี เมื่อวันที่ 21 มีนาคม ที่ผ่านมา
ศ.ดร.ประเสริฐ เกิดเมื่อวันที่ 21 มีนาคม พ.ศ. 2462 ที่ ต.ในเวียง อ.เมืองแพร่ จ.แพร่ เป็นราชบัณฑิต ประเภทวิชาประวัติศาสตร์ สาขาวิชาโบราณคดี และ นักวิจัยดีเด่นแห่งชาติปี พ.ศ. 2531 เป็นผู้ประพันธ์คำร้องภาษาไทยของเพลงพระราชนิพนธ์ชะตาชีวิต ใกล้รุ่ง ในดวงใจนิรันดร์ แว่ว ตลอดจนเพลงประจำมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ได้รับการยกย่องว่า เป็นปรมาจารย์ในด้านไทยศึกษา มีความรอบรู้ทางสหวิทยาการ ทั้งคณิตศาสตร์ สถิติ ประวัติศาสตร์ไทย ปฏิทินไทย ภาษาไทย จารึก ศิลปวรรณคดี และวัฒนธรรม โดยเฉพาะการขยายขอบเขตของไทยศึกษา ไปสู่ไทศึกษาหรือการศึกษาเรื่องของชนเผ่าไทอื่น ๆ นอกประเทศไทย มีผลงานทางวิชาการจำนวนมาก เช่น ถิ่นเดิมและตระกูลภาษาไท การสืบค้นภาษาไทในเมืองจีน แนวการปริวรรตอักษรพื้นเมืองล้านนา ประวัติศาสตร์สุโขทัยจากจารึก เล่าเรื่องในไตรภูมิพระร่วง ความสำคัญของวรรณคดีท้องถิ่น หลักการสอบค้นเมืองสมัยสุโขทัย ประวัติศาสตร์ล้านนาจารึก ความเห็นเรื่องจารึกพ่อขุนรามคำแหง เรื่องเกี่ยวกับ ศิลาจารึกสุโขทัย และศักราชในจารึกสมัยสุโขทัย เป็นต้น ผลงานเหล่านี้ได้รับการตีพิมพ์เผยแพร่อย่างต่อเนื่อง และใช้อ้างอิงในวงวิชาการเสมอมา นักวิชาการหลายสาขาอ้างอิงแนวคิดหรือข้อเสนอของท่าน เพียงใช้อักษรย่อว่า ป.ณ.
